lunedì 23 gennaio 2017

'U CURNUTU O' SO PAISI 'U FISSA 'UNNI VA VA


Tuzza Rannazza, rìtta la "riggina"
trattava omini sèri e ri cantina
li rinnovava còmu li vistita
'na figghia parturìu ri nomu Tita.

Però 'st'intoppu màncu la frenau
sempri ri cchiù lu sbàmpu 'a turmintau
canciava a Peppi e sì pigghiava a Ninu
comu canciassi 'a gònna o 'u spolverinu.

Tita ingrannia 'nnà 'na baraunna
d'omini chi facìanu comu l'unna
e puru chi vulìa crisciri sana
già ci ricianu: ''fìgghia ri buttana''.

Turiddru,lu "nutàru, l'aducchiàu
quannu si pirsuarìu s''a maritàu
lu matrimoniu fù fruttu r'amuri
ma poi, nun foru tùtti rosi e ciuri.

La 'ngiuria ri "nutàru"  s''a purtava
ri quannu li facènni spirugghiava;
e li genti ch'avìa a lu so cuntornu
ricianu chi vinnìa  un paìsi o' jornu.

Ri prisenza nun èra tantu strammu
anchi si nun avìa la panza al grammu
ma sin taliamu a chìddra ch'è l'essenza
ricemu chi tinìa panza e prisenza.

Cummirciava in partuàlla e cabbasisi
accattava, vinnìa, pigghiava 'i spisi
mantinia 'a mogghi còmu principissa
e sbattuliava, sèmpii, comu un fissa.

Spissu la notti 'n càsa  nun turnava
Tita, allura, 'nna màtri s'abbuattava
runni cc'era r''i gènti lu via vai
e lu burdellu, armàtu, cchiù chi mai.

'Na sira un furastèri 'a corteggiau
pi figghia di so màtri la pigghiau
iddra l'accuntintàu 'n tempu ri nenti
lu sangu era di chiddru chi nun menti.

Turiddru mancau pòi pi 'na simana
pi 'n' affari o' paìsi  ri Cianciana
Tita soccu ccì vìnni si pigghiàu
e comu vosi Dìu si la spassàu.

Quannu turnau però ristau alluccutu
picchì 'n' amicu ccì rissi: ''curnutu!''
la mogghi però 'stù fattu cc'u niàu
e prestu prestu a lèttu 'u cunsulàu.

'Stì vuci chi puzzàva ri biccumi
curreru comu cùrrinu li fumi
e quannu chi passiàva p'u' paìsi
paria, chi 'n frunti, avìa li corna misi.

Pi furtuna, era fàma ri cuntrata;
runni 'sta storia 'un èra palisata
lu riverianu cù tanta ''voscenza'';
essir curnutu nùn era sintenza.

Peppi Cipudda, quànnu s'accasau,
la mugghieri so zzìu cci la circau,
'na picciutteddra tùtta sana sana 
cu 'na facci ri brùnzu ri campana.

Fimmina arritiràta casa e chesa
pi strata s'annacàva lesa lesa
cu Peppi stesi sèmpri 'ncuddruliata
ma un orvu nun l'avìssi mancu ucchiata.

Peppi Cipudda, ch'èra rittu '' 'u fissa
campava sulamenti pi scummisa
quannu pallava 'a vùcca s''a jinchia
ma mancu iddru, sapìa soccu ricia.

A cu' manca riscùrsu e puru scienza
anchi si penza còmu un fissa penza
'n paìsi l'hannu tutti pi minchiuni
fora paìsi pàssa pi buffuni.

Peppi circava rì farisi strata
cu tutti riscurrìa fora cuntrata
paragunava lì surci e 'ì cunigghia
pallannu facia rìriri a tri migghia.

Ringrazziava pi là mugghieri a Diu
lu meritu però era r''u zziu
comu pirsuna si sintia dutata
ma era sulu caccòcciula spicata.

D'essiri si crirìa 'n'arca ri scienza
corpu facia però la so scimenza
cu la viria si ccì mittia a pallari;
ma sulu pi vulìllu cutuliari!

Nonostanti li sfòrzi chi facia
un coppu pipa nùn lu cunchiuria
'u curnutu 'n paìsi fama hà
'u fissa arresta fissa runni và.

VINCENZO ADAMO

Nessun commento: